 |
 |
| La Banda
‘d Bogles
Fora ‘d man, vers la Bassa, in mez ai foss (tera bon’na da pan, mo quant sensoss!) Gh’era al Molen ‘d Bogles (forsi a ‘l gh’è ancorra): una caslassa forta cmè un pè ‘d torra, infarinäda cme na vecia mata: vecia, mo la pareva apen’na fata. S’an fussa stè pär cla rodlassa ingorda ch’agh brangognäva denter cmè la borda, äd gioren, con c’l andär e gnir äd genta ch’a porta ‘l gran, toz su faren’na e smenta, as podeva catär chi dziss:- Mo cära, stär chì con una bela molinära.- In-t-la stala la genta, äd nota, a vgiär, quand la contäva i sold dal molinär: - Lu sì – la dzeva pian – ch’algh’l’à gata. Una cälsa ‘d marengh? Una pugnata.- Mo gh’è sempre qualcdon ch’ascolta e täz, ch’a fa fenta ‘d chinär’s a tor su un bräz pär piär la pippa, e ten n’oreccia averta; genta ch’a pärla poch mo semp’r a l’erta, genta ch’an t’è mäi vist né conossù: a te t’volt, at la serch e l’an gh’è pu. L’è za ‘n po ‘d temp ch’as dorma col cadnass A l’uss e ‘s viva col cör in svolass. As pärla d’una banda ‘d sältasträda… - Jerdlà j àn massè von con na s’cioptäda, un vec ch’a gneva dal marchè, povren, e al gh’äva adoss i sold äd du gozen. - E vers San Sgond, na stmana fa, al saviv? J’an catà von lighè pu mort che viv. I gh’an robè l’arloi e in-t-al ligärol: “Ringrassia Dio”, i gh’àn ditt, “e guai s’at pärol”. - A Mzan ‘d Sotta, l’iv let in-t-la Gazetta? Tri ommi con al s’ciop e la ronchetta J è’ andè in ca ‘d von dopa la mezanota, i gh’àn tot tutt e po i gh’àn dè una bota…- Tutti i ciciär’n e nisson sa ‘ch gh’è stè von dla banda ch’à tot l’impunitè; von ch’l’à ditt: - a son stuff d’essor col ch’son: av dirò tutt se ‘m dì ‘l voster padron. Stanata, dop al dovv, in ot o dez, la banda saltarà ‘l Molen ‘ Bogles.- Al Molen tutt nascost da dill gazii Al macia l’ombra cmè la ca dill strii. Gh’è na finestra col lumm ch’a guärda in sträda, al lumm ch’a trema ‘d na lanterna piäda, l’oc äd na pegra persa e lì da lè ch’a senta ‘l pass dal lovv ch’agh ten a drè. Al vent al squassa il pianti. Al pär un omm Ch’a gira ‘d nota pär robär di pomm, ch’a fis’cia in-t-j uss e ch’a fa ‘l vers dal gat. Un incontro poch bel se te t’gh’imat. Na rana la brangogna. Un grill al vrè Desdär al coro ch’a consola i prè, mo gh’è tanta paura in-t-l’aria, e al cel al gh’fa veder la lon’na cmè un cortel. L’arloi ‘d Cizöla al sbraia dal spavent Mezanota cmè von ch’a bata i dent. Mezanota. Ne s’senta che ‘l canäl cascär dent’r al molen emè un temporäl; e l’è n’aqua csi orba e fonda e scura ch’la pär al sang’v äd von ch’l’abia paura. A pol esser do ör, ch’as senta un pass E un colp contra ‘l porton cme ‘l colp d’un sass. I ciamen da la sträda al molinär. Dardè i sach äd forment pront da maznär Vint s’ciop j en za pontè contra la porta (dez coi dla banda e vundez con la morta). Se un colp al sbaglia un äter colp l’è pront. La giustissia l’è chì pär fär i cont. Al molinär l’è bianch cmè un strass. Al trema. Al tos su la lanterna e ‘l diz:- Andemma- e so modera con in man ‘l rosäri la ciama tutt i sant ch’j è in-t-al lunäri. In znoc addardè ‘n uss, morta ‘d paura, la pärla sensa fiè da na fildura: -Sta atent, Pavlen. Fa cmè i t’an ditt, m’arcmand. Reva ‘l porton, ten ält al lumm. E quand J en denter…- N’ätor colp al fa tremär la lanterna in-t-la man dal molinär. - A ven, a ven! Son chi mort äd fadiga…- La scäla ‘d leg sotta ai so pè la siga, e in-t-l’ultma peca al s’ferma e al s’volta indrè p’r esser sicur äch gh’è i vint s’ciop pontè. - Chi è? – La forsa. Aprite! – Agh’è un cadnass Ch’agh völ von fort e ‘l molinär l’è un strass. Ecco, ‘s reva al porton. J en tutt in gabia. Se smorsa ‘l lumm. – Vigliach! – diz von con rabia. I s’ciop is pion… E quand as fa maten’na A gh’è dill maci ‘d sang’v in-tla faren’na. (Renzo Pezzani tratto da Bornisi edito Battei nel 1939 in Parma) |
